"Allı turna" diye flamingolar için türküler yazan ülkemiz, dünyanın en önemli göç yollarından da biri. Her ilkbaharda sıcak bölgelerden kuzeye göçen kuşlara şahit olan Türkiye toprakları, bu günlerde havaların kuzey yarıkürede soğumasıyla beraber göçmen kuşların kuzeyden sıcak bölgelere, özellikle de Afrika'ya göçmesine sahne oluyor. Böylece sonbaharda göğe baktığımızda birbirinden güzel göçmen kuş sürülerini görebiliyoruz. Gelin, gökyüzünde muhteşem desenler oluşturan göçmen kuşlardan bazılarını yakından tanıyalım.

Leylek

Göçmen kuşlardan bahsedip de leylekle başlamamak olmaz. "Leyleği havada görme" deyiminin ilham kaynağı, ince ve narin yapısıyla görüldüğü her yerde, özellikle de yuva yaptığı bacalarda hemen dikkat çeken leyleklerin göçlerini ne zaman gerçekleştirdikleri, doğayı bilenler için havaların nasıl olacağına dair fikir de veriyor. Bu yıl leyleklerin erken göç ettiği haberleri Anadolu Ajansı haberlerine geçti. Uzmanlara göre bu erken göç, kışın soğuk olacağına işaret ediyor.

Flamingo

Girişte bahsettiğimiz gibi, hepimizin bildiği türkülerde geçen "allı turna", yani kırmızı turna, aslında ünlü flamingodan başkası değil. Bütün belgesellerde harika görüntüler yaratan bu kuş türünün göç yolları için ülkemiz önemli bir durak oluşturuyor. Her yıl Tuz Gölü bölgesinde, özellikle de Aksaray'da Mamasın Barajı ve Hırkatol köyü sazlıklarında, kendine has rengi ve görüntüsüyle tam fotoğraflık anlar yaratıyor.

Küçük Akbaba

Akbaba denildiğinde aklımıza hemen devasa kuşlar geliyor. Oysa ülkemizden ilkbaharda kuzeye, sonbaharda güneye göç eden küçük akbabalar, adından da anlaşılacağı gibi o bildiğimiz kuşların adeta minyatür bir modeli gibi. Genelde 60-70 cm uzunluğunda olan bu kuş türü, Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından tehlike altında sayılıyor ve Türkiye küçük akbabaların Avrupa popülasyonunun yarısına ev sahipliği yapıyor. Bu ilginç kuşu gözlemlemek isteyenler, genelde Ankara'nın Beypazarı ilçesine uğruyor.

Ak Pelikan

Pelikanların en büyüklerinden olan ak pelikan, 360 cm'e varan kanat genişliği ile dünyanın en büyük uçan kuş türleri arasında ikinci sırada yer alıyor. Perdeli ayaklarıyla ve balıkları yakalamasını kolaylaştıran özel gagasıyla sulu alanlar için biçilmiş kaftan olan ak pelikanlar, sabah yuvalarından avlanmak için ayrıldıklarında 100 km'ye varan uçuşlar gerçekleştiriyorlar. Yazın Doğu Avrupa'dan Orta Asya'ya kadar ulaşan alanlarda yuvalayan bu estetik göçmen kuş türü, havalar soğuduğunda Afrika'ya ve Güney Asya'ya göçüyor.

Küçük Orman Kartalı (Clanga pomarina)

Her ne kadar adı "küçük" olsa da yine de bir kartal türü, küçük orman kartalı. 60 cm civarındaki boyuyla Anadolu'da yol kenarında gördüğünüzde bir kartalla karşı karşıya olduğunuzu düşünmeyebilirsiniz, ama havalandığında 1 buçuk metreyi bulan kanat genişliği sizi yeniden düşündürebilir. 

Turna

Allı turna flamingo demek evet, ama bir de her ilkbaharda ülkemizden kuzeye göçen ve şu an güneye göç eden turna var. Flamingoların aksine, siyah ve gri tonlarıyla göklerde süzülen turnalar, 400'lü gruplar halinde göç ediyorlar. Gökyüzünde gördüğümüz yüzlerce kuştan oluşan göçmen kuş sürülerinin bazıları turnalar yani ve muhteşem görüntüler oluşturuyorlar. Türkiye üzerinden göçen turnaların sayısının 100 bin civarında olduğu tahmin ediliyor. Sonbaharda Karadeniz'in ortasından önce İç Anadolu'ya, oradan Doğu Akdeniz'e ve Kıbrıs'a göç ediyorlar. 

Nerelerde Görürüz?

Burada sadece birkaç tanesinden bahsettiğimiz göçmen kuşlar için ülkemizin ne kadar önemli bir yol olduğunu anlatmak gerekirse, her yıl Türkiye'nin üzerinden göçen kuş türlerinin binlerle sayıldığını söylemek belki yeterli olur. İstanbul ve Çanakkale Boğazları, Kızılırmak, Gediz, Menderes ve Meriç nehirleri havzası, Hatay Amanos Dağları, Akdeniz ve İç Anadolu’nun sulak bozkırlarında göçmen kuşlara ev sahipliği yapan ülkemizde, Manyas Kuş Cenneti, İzmir Kuş cenneti, Kayseri Sultan Sazlığı Kuş Cenneti, Bafa Gölü Kuş Cenneti, Muğla Tuzla Kuş Cenneti başta olmak üzere sayısız gözlem alanı bulunuyor. Bize de bu güzel manzaraların tadını çıkarmak kalıyor.

İlginizi Çekebilir